ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

Lettuce
Κατάλληλο για συμβατικές καλλιέργειες
Επιτρέπεται στην ολοκληρωμένη διαχείριση καλλιεργειών
Εφαρμόζεται με πότισμα
Εφαρμόζεται με διαφυλλικό ψεκασμό

Μαρούλι

Η θρέψη του μαρουλιού καθορίζεται από το είδος και την ανάλυση του εδάφους, τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, τις στρεμματικές αποδόσεις, την προσθήκη οργανικής ουσίας και την προηγούμενη καλλιέργεια.

Η βιβλιογραφία αναφέρει ότι για κάθε τόνο προϊόντος προστίθενται:

  • 3 κιλά αζώτου
  • 1,5 κιλό φωσφόρου
  • 5 κιλά καλίου
  • 1,5 κιλό ασβεστίου
  • 0,5 κιλό μαγνησίου

Οι μέσες θρεπτικές ανάγκες μιας καλλιέργειας μαρουλιού σε μακροστοιχεία είναι οι εξής: 

  • 8-10 κιλά Αζώτου ανά στρέμμα
  • 3-5 κιλά Φωσφόρου ανά στρέμμα
  • 10-15 κιλά Καλίου ανά στρέμμα

Το μαρούλι δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος. Προτιμάει όμως, μέσης σύστασης, γόνιμα, οργανικά εδάφη με pH ελαφρώς όξινο προς ουδέτερο (6-7). Θρεπτικά στοιχεία που θεωρούνται σημαντικά για το μαρούλι είναι επίσης το ασβέστιο και το βόριο. Επιπλέον, στην ολοκληρωμένη θρέψη της καλλιέργειας μαρουλιού συμβάλλουν οι φυσικές προωθητικές ουσίες (κυτοκινίνες, αυξίνες, γιββερελλίνες), τα αμινοξέα, οι βιταμίνες και οι υδατάνθρακες.

  • Τροφοπενία αζώτου: Αρχικά τα φύλλα αποκτούν ανοιχτό χρώμα και στη συνέχεια τα παλαιότερα φύλλα κιτρινίζουν. Η κεφαλή δεν αναπτύσσεται και τα φυτά παραμένουν μικρά.
  • Τροφοπενία καλίου: Τα συμπτώματα εμφανίζονται αρχικά στα παλαιότερα φύλλα, τα οποία έχουν σκούρο πράσινο χρώμα και κίτρινο χρώμα στην περιφέρεια και μεταξύ των νευρώσεων. Προοδευτικά το κιτρίνισμα μετατρέπεται σε νέκρωση.
  • Τροφοπενία ασβεστίου: Παρουσιάζεται με χαρακτηριστικό καψάλισμα της άκρης ή της περιφέρειας των φύλλων (tip-burn). Μπορεί να προκληθεί από την έλλειψη ασβεστίου, από έλλειψη νερού αλλά και από την υπερβολική αζωτούχο λίπανση.
  • Τροφοπενία βορίου: Τα νέα φύλλα είναι κίτρινα και παραμορφωμένα. Έλλειψη βορίου εμφανίζεται συχνά στα ελαφριάς σύστασης εδάφη που δέχονται συχνές βροχοπτώσεις.

Εχθροί του υπέργειου μέρους

  • Αφίδες (Nasonovia ribisnigri-αφίδα του μαρουλιού, Hyperomyzus lactucaeAulacorthum solani, Myzus persicae-πράσινη αφίδα της ροδακινιάς, Macrosiphum euphorbiae): Οι αφίδες εμφανίζονται και πολλαπλασιάζονται πάνω στα νεαρά φύλλα του μαρουλιού. Τρέφονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, μυζώντας τους φυτικούς χυμούς. Τα φυτά εξασθενούν ενώ συγχρόνως προκαλούνται παραμορφώσεις στα προσβεβλημένα μέρη. Το φυτό οδηγείται στον μαρασμό και μερικές φορές στην ξήρανση. Εκκρίνουν επίσης μεγάλες ποσότητες μελιτωδών ουσιών, πάνω στις οποίες αναπτύσσονται παθογόνοι μικροοργανισμοί (πχ μύκητας της καπνιάς). Επίσης μπορούν να μεταδώσουν ιώσεις καθώς είναι φορείς τους.
  • Αλευρώδεις (Trialeurodes vaporariorum και Bemisia tabaci): Τα τέλεια και οι προνύμφες του αλευρώδους απομυζούν την τροφή τους από τα φύλλα. Τα συμπτώματα που παρατηρούνται στα προσβεβλημένα φυτά είναι κιτρίνισμα των φύλλων, μερική φυλλόπτωση, κάλυψη φυτικών οργάνων με μελιτώματα, πάνω στα οποία ευνοείται η ανάπτυξη του μύκητα της καπνιάς, δηλαδή του μύκητα Cladosporium. Συνέπεια είναι η μείωση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας του φυτού και υποβάθμιση της ποιότητας του εμπορεύσιμου προϊόντος.
  • Θρίπες (Frankliniella occidentalis-θρίπας της Καλιφόρνιας και Thrips tabaci-θρίπας του καπνού): Τα ενήλικα αφήνουν τα αυγά τους μέσα στα φύλλα κάτω από την επιδερμιδα. Οι προνύμφες τους παραμένουν ακίνητες και μυζούν όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού τραυματίζοντας τους νεαρούς αναπτυσσόμενους φυτικούς ιστούς. Στα σημεία προσβολής στα φύλλα δημιουργείται μια γκρίζα κηλίδα. Οι θρίπες μπορεί να είναι φορείς ιών.
  • Λιριόμυζες-φυλλορύκτες Liriomyza spp. (L. bryoniae, L. trifolii, L. huidobrensis): Είναι μύγες, των οποίων τα θηλυκά γεννούν τα αυγά τους πάνω στα φύλλα των φυτών και στη συνέχεια οι προνύμφες τους τρέφονται από αυτά δημιουργώντας οφιοειδείς στοές. Αποτέλεσμα είναι η μείωση της φωτοσυνθετικής ικανότητας και η ξήρανση των στοών, ακόμα και η φυλλόπτωση σε έντονη προσβολή. Η ζημιά είναι μεγαλύτερη στα νεότερα στάδια ανάπτυξης της καλλιέργειας. Στο μαρούλι καθιστά μη εμπορεύσιμα τα προσβεβλημένα φυτά.

Εχθροί εδάφους

Προκαλούν ζημιές στο υπόγειο τμήμα των φυτών (ρίζες τρυπημένες, φάγωμα λαιμού ή ριζών, κόψιμο των φυτών κάτω από την επιφάνεια του εδάφους)

  • Σιδηροσκώληκες (Agriotes spp.): Μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στα νεαρά φυτά κατά το φύτρωμα των σπόρων ή και στα φυτάρια τις πρώτες εβδομάδες μετά τη μεταφύτευση (π.χ. στο μαρούλι). Κατατρώγουν τους σπόρους στο φύτρωμα ή εισχωρούν στην κεντρική ρίζα των φυταρίων και τρώνε το εσωτερικό της. Οι ζημιές εμφανίζονται συνήθως με τη μορφή κηλίδων μέσα στο χωράφι.
  • Καραφατμέ-κοφτοσκούληκα (Agrotis segetum και Α. ypsilon): Συνήθως ακολουθούν τις γραμμές φύτευσης και κόβουν τα σπορόφυτα στο ύψος της επιφάνειας του εδάφους ή λίγο χαμηλότερα. Επίσης είναι δυνατόν να κάνουν στοές στην κεφαλή του μαρουλιού και μερικά είδη κάνουν ζημιά στα φύλλα. Οι ζημιές εμφανίζονται συνήθως με τη μορφή κηλίδων μέσα στο χωράφι.
  • Πρασάγγουρας ή κρεμμυδοφάγος (Gryllotalpa gryllotalpa): Τρέφεται με βλαστάνοντες σπόρους, τις ρίζες και γενικά τα υπόγεια μέρη των φυτών. Η παρουσία του γίνεται αντιληπτή από τις χαρακτηριστικές στοές στο έδαφος και είναι δραστήριο τη νύχτα.
  • Νηματώδεις (Meloidogyne spp., Meloidogyne incognita, M. javanica, M. arenaria και M. hapla , Heterodera spp. και άλλα είδη Longidorus africanus, Rotylnchus sp., Merlinius sp.): Οι νηματώδεις αυτοί είναι υπεύθυνοι για άμεσες ζημιές που κάνουν στα προσβαλλόμενα όργανα των φυτών, αλλά και σαπίσματα ριζών και συμπτώματα που εκδηλώνονται στο υπέργειο τμήμα των φυτών λόγω της κακής λειτουργίας του ριζικού συστήματος όπως χλωρώσεις ή μη φυσιολογικός χρωματισμός του φυλλώματος, καχεξία, μαρασμός κλπ..

  • Αδρομυκώσεις (γένη Verticillium και Fusarium): Εγκαθίστανται στα αγγεία του ξύλου με αποτέλεσμα τα φυτά να γίνονται καχεκτικά ή να αποξηραίνονται. Τα φυτά παρουσιάζουν το σύμπτωμα του βραδέως μαρασμού, δηλαδή στα αρχικά στάδια η ασθένεια εκδηλώνεται με μαρασμό μεμονωμένων φύλλων, ενώ αργότερα στα ανώτερα φύλλα εμφανίζεται χλώρωση μεταξύ των νευρώσεων και εν συνεχεία νέκρωση των χλωρωτικών ιστών, μαρασμός, πτώση των φύλλων και τελικά το φυτό νεκρώνεται. Χαρακτηριστικός των αδρομυκώσεων είναι ο καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξύλου σε τομή του στελέχους.
  • Τήξεις σπορίων: Προκαλούνται κυρίως από τους μύκητες Rhizoctonia solania και Pythium spp, οι οποίοι προσβάλουν τον λαιμό των νεαρών φυτών, με αποτέλεσμα τη σήψη, τον μαρασμό και την ξήρανσή τους. Η προσβολή εμφανίζεται αρχικά στα κατώτερα φύλλα υπό μορφή καστανών κηλίδων, στη συνέχεια τα φύλλα ξεραίνονται και τελικά το φυτό νεκρώνεται.
  • Σήψη φύλλων και βάσης φυτών: Ο μύκητας Rhizoctonia solani προσβάλει το λαιμό του μαρουλιού στο στάδιο δημιουργίας του ρόδακα (ροζέτας). όπου σχηματίζονται ερυθροκάστανες κηλίδες με σαφή όρια. Τα φύλλα που έρχονται σε επαφή με το έδαφος εμφανίζουν βυθισμένες κηλίδες στα κεντρικά νεύρα τους. Με την πάροδο του χρόνου η ασθένεια εξαπλώνεται και στα εσωτερικά φύλλα. Οι κηλίδες εξελίσσονται σε νεκρωτικές και τα προσβεβλημένα φυτά είναι καχεκτικά και τελικά ξηραίνονται. 
  • Περονόσπορος (Bremia lactucae): Είναι από τις σημαντικότερες ασθένειες του μαρουλιού. Ο μύκητας ευνοείται από την υψηλή υγρασία και την χαμηλή θερμοκρασία. Η εξάπλωση ευνοείται όταν η θερμοκρασία της νύχτας είναι από 4-10 oC και της ημέρας 13-21 oC. Ο μύκητας προκαλεί χλωρωτικές κηλίδες στα κάτω φύλλα, που αργότερα καλύπτονται από ιώδη εξάνθηση. Παρόμοια συμπτώματα εμφανίζονται στους μίσχους και το στέλεχος. Οι προσβεβλημένοι ιστοί μαυρίζουν και ξηραίνονται, ενώ σε έντονη προσβολή νεκρώνεται ολόκληρο το φυτό.
  • Βοτρύτης (Botrytis cinerea): Προσβάλλει τα τα φύλλα προκαλώντας φαιά σήψη. Οι ιστοί αποκτούν καστανό χρώμα, μαλακώνουν και νεκρώνονται. Αρχικά προσβάλλονται τα παλαιότερα φύλλα που έρχονται σε επαφή με το έδαφος και στη συνέχεια ο μύκητας εξαπλώνεται στα νεότερα φύλλα, οδηγώντας στη σήψη της κεφαλής.
  • Ωίδιο (Erysiphe cichoracearum)Προσβάλλει κυρίως τα φύλλα, όπου εμφανίζονται λευκές αλευρώδεις κηλίδες στο κάτω μέρος και κίτρινες στο αντίστοιχο πάνω μέρος. Η προσβολή ξεκινά από τα φύλλα της βάσης και προχωρά προς τα πάνω. Τα φύλλα ξηραίνονται και πέφτουν υποβαθμίζοντας ποιοτικά και ποσοτικά την παραγωγή.
  • Σκληρωτηνίαση (Sclerotinia sclerotiorum και Sclerotinia minor): Εμφανίζεται στην περιοχή του λαιμού και εξαπλώνεται στη ρίζα και το στέλεχος. Στο λαιμό σχηματίζεται σταχτόχρωο έλκος, τα φύλλα κιτρινίζουν και ξηραίνονται. Το έλκος του λαιμού εξελίσσεται σε μαλακή σήψη με αποτέλεσμα την καταστροφή του φυτού. Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας εμφανίζεται βαμβακώδες μυκήλιο και σκληρώτια στις προσβεβλημένες περιοχές.
  • Μωσαϊκό του μαρουλιού (LMV= Lettuce Mosaic Virus)Η πιο σοβαρή ίωση που προσβάλλει τα μαρούλια. Ο ιός μεταδίδεται κυρίως με την πράσινη αφίδα (Myzus persicae) προκαλώντας νανισμό στα φυτά, κίτρινες κηλίδες (μωσαϊκό) και παραμορφώσεις (καρουλιάσματα) στα φύλλα, τα οποία τελικά ξηραίνονται. Τα προσβεβλημένα φυτά έχουν χλωρωτική και μαραμένη εμφάνιση και σε έντονη προσβολή δεν σχηματίζουν κεφαλές και τελικά νεκρώνονται.
  • Μεγαλονεύρωση (LBV=Lettuce Big-Vein Virus): Τα φύλλα εμφανίζουν διαφάνεια γύρω από τα νεύρα, παραμορφώνονται και καρουλιάζουν. Τα προσβεβλημένα φυτά δεν σχηματίζουν κεφαλές, παραμένουν νάνα και μπορούν ακόμα και να ξεραθούν.

ΘΡΕΨΗ - Βασική λίπανση

Κατά τη βασική λίπανση προστίθεται η απαραίτητη οργανική ουσία, καθώς κι ένα μέρος του Αζώτου, του Φωσφόρου και του Καλίου. Λιπάσματα που περιέχουν Ασβέστιο και Μαγνήσιο προτιμώνται (εφόσον το επιτρέπει η εδαφολογική ανάλυση), καθώς βελτιώνουν την ποιότητα του τελικού προϊόντος.
Τέλος στη βασική λίπανση, μπορούν να συμπεριληφθούν και σκευάσματα τα οποία εμπλουτίζουν το έδαφος με ωφέλιμους μικροοργανισμούς, βελτιώνοντας τη δομή και τις ιδιότητες του εδάφους και συμπληρώνουν τη θρέψη των φυτών. 

Οι προτάσεις της HUMOFERT ΑΒΕΤΕ για τη βασική λίπανση του μαρουλιού είναι:

  • Οργανικό λίπασμα σταδιακής αποδέσμευσης BIOFERTIN
  • Οργανικό λίπασμα σταδιακής αποδέσμευσης ECO PLANT FOOD
  • Οργανικό λίπασμα σταδιακής αποδέσμευσης GRENA SPECIAL 5-3-2
  • Εδαφοβελτιωτικό διάλυμα με ωφέλιμους μικροοργανισμούς LIVE SOIL και SUPER SOIL
  • Ενεργοποιητής εδάφους με αζωτοδεσμευτικά βακτήρια AZOSPIR
  • Ενεργοποιητής εδάφους με φωσφοροδιαλυτικά βακτήρια PHOSBACTIN

ΘΡΕΨΗ - Επιφανειακή λίπανση

Με την επιφανειακή λίπανση επιδιώκεται η κάλυψη των αναγκών που δεν συμπεριλήφθηκαν στην βασική λίπανση. Τον πρώτο μήνα από τη μεταφύτευση, το μαρούλι δεν απορροφάει περισσότερο από το 20% των συνολικών αναγκών του σε Άζωτο. Από το σχηματισμό της κεφαλής έως τη συγκομιδή (περίπου τον τελευταίο μήνα πριν την συγκομιδή) απορροφάει το 70-80% του Αζώτου. Προσοχή χρειάζεται στην υπερβολική εφαρμογή Αζώτου, καθώς προκαλεί αύξηση των νιτρικών στα φύλλα του μαρουλιού. Επιπλέον, με την επιφανειακή λίπανση φροντίζουμε να διατηρούμε καλή δομή του εδάφους, ώστε τα προϊόντα θρέψης να απορροφώνται στο μέγιστο από τα φυτά και να ενισχύουμε την ανθεκτικότητά τους στο στρές από περιβαλλοντικούς και αβιοτικούς παράγοντες.

Οι προτάσεις της HUMOFERT ΑΒΕΤΕ για την επιφανειακή λίπανση του μαρουλιού είναι:

  • Υδατοδιαλυτά λιπάσματα FAST GROW PLUSFAST GROW, FAST GROW DRIP+TE και FAST GROW DRIP
  • Οργανοχουμικά λιπάσματα STRONG και STRONG-26
  • Φυσικοί ενεργοποιητές εδάφους ACT-1 και MUST
  • Βιοδιεγέρτης ριζοβολίας με ωφέλιμα βακτήρια RIZOBAC
  • Ενεργοποιητής εδάφους - Υγρό λίπασμα ενίσχυσης του ριζικού συστήματος με ωφέλιμους μικροοργανισμούς BACTILIS
  • Ενεργοποιητής εδάφους - Υγρό λίπασμα ενίσχυσης του ριζικού συστήματος με ωφέλιμους μικροοργανισμούς BIONEM

ΘΡΕΨΗ - Διαφυλλική λίπανση

Η εφαρμογή διαφυλλικών ψεκασμών με υδατοδιαλυτά και υγρά λιπάσματα και προϊόντα θρέψης στο μαρούλι εμπλουτίζει τη θρέψη του με μακροθρεπτικά στοιχεία, ιχνοστοιχεία, αμινοξέα και φυσικούς βιοδιεγέρτες. Η απορρόφηση των θρεπτικών στοιχείων από τα φύλλα είναι άμεση, η ποσότητα των εφαρμοζόμενων λιπασμάτων μικρή και επιπλέον, επειδή στις περισσότερες περιπτώσεις είναι εφικτός ο συνδυασμός των λιπασμάτων με τα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα, δεν προστίθεται εργατικό κόστος και καύσιμα για την εφαρμογή.

Η HUMOFERT ΑΒΕΤΕ διαθέτει μεγάλη γκάμα υδατοδιαλυτών και υγρών λιπασμάτων και βιοδιεγερτών, κατάλληλων για τη διαφυλλική λίπανση του μαρουλιού:

  • Υδατοδιαλυτά λιπάσματα FAST GROW PLUS και FAST GROW
  • Υγρά λιπάσματα GROWER
  • Υγρό οργανικό λίπασμα λίπασμα με αμινοξέα BIOFERTIN-L 7-0-0
  • Οργανικό λίπασμα λίπασμα με αμινοξέα σε σκόνη BIOFERTIN-S 15-0-0
  • Φυσικός βιοδιεγέρτης ανάπτυξης NATREG
  • Φυσικός βιοδιεγέρτης ανάπτυξης με αζωτοδεσμευτικά βακτήρια NITROSTIM
  • Βιολιπάσματα ενίσχυσης του υπέργειου τμήματος των φυτών με ωφέλιμους μικροοργανισμούς BACTAMINBIOGUN και LEAF POWER

 ΤΡΟΦΟΠΕΝΙΕΣ - Ιχνοστοιχεία

Το μαρούλι δεν εμφανίζει συχνά τροφοπενίες.
Για την πρόληψη των τροφοπενιών που εμφανίζονται στο μαρούλι συστήνουμε τη χρήση μιγμάτων ιχνοστοιχείων, αλλά και ειδικών λιπασμάτων. Τα μίγματα περιέχουν όλα τα απαραίτητα για τη θρέψη της καλλιέργειας ιχνοστοιχεία, ενώ τα ειδικά λιπάσματα χορηγούν στην καλλιέργεια στοχευμένα το θρεπτικό στοιχείο που της χρειάζεται σε κάθε στάδιο. Επειδή τα περισσότερα ιχνοστοιχεία που περιέχονται μέσα στα μίγματα βρίσκονται σε χηλική μορφή, η αφομοίωσή τους από τα φυτά είναι πολύ γρήγορη και γι' αυτό τα μίγματα είναι πολύ αποτελεσματικά στη μείωση της εμφάνισης τροφοπενιών.

 Η HUMOFERT ΑΒΕΤΕ για την κάλυψη των αναγκών σε ιχνοστοιχεία του μαρουλιού προτείνει:

  • Μίγμα ιχνοστοιχείων σε σκόνη ELEM-MIXCOMBI-MIXMULTI-MIX
    Μίγμα ιχνοστοιχείων με αμινοξέα σε σκόνη DIA-MIX
    Υγρό μίγμα ιχνοστοιχείων με αμινοξέα AMINA-MIX
  • Ειδικό υγρό λίπασμα Ασβεστίου άμεσης δράσης DYNAMIC
    Υγρό λίπασμα Ασβεστίου FORTICAL
    Υγρό λίπασμα Ασβεστίου με αμινοξέα AMINA-CAL
    Λίπασμα Ασβεστίου σε υδατοδιαλυτή σκόνη ELEM-CA
  • Υγρό λίπασμα βορίου BORONIL
    Υγρό λίπασμα βορίου με εκχύλισμα φυκιών SEABOR
    Λίπασμα Βορίου σε υδατοδιαλυτή σκόνη ELEM-B
    Μίγμα Βορίου-Αμινοξέων σε υδατοδιαλυτή σκόνη DIA-B
  • Υγρό λίπασμα ψευδαργύρου-βορίου-μολυβδαινίου με αμινοξέα AMINA-ZIBOMO
  • Χηλικό μαγγάνιο ELEM-MN
    Υγρό λίπασμα μαγγανίου με αμινοξέα AMINA-MΝ
  • Λίπασμα μολυβδαινίου σε υδατοδιαλυτή σκόνη ELEM-MO
  • Χηλικός ψευδάργυρος ELEM-ZN
    Υγρό λίπασμα ψευδαργύρου με αμινοξέα AMINA-ZN
  • Χηλικός σίδηρος σε σκόνη FERRUMFERILION και ELEM-FE
    Υγρό λίπασμα σιδήρου με αμινοξέα AMINA-FE
  • Χηλικός χαλκός ELEM-CU
    Μίγμα Βορίου-Αμινοξέων σε υδατοδιαλυτή σκόνη DIA-CU
    Υγρό λίπασμα χαλκού με αμινοξέα AMINA-CU
  • Λίπασμα χηλικού μαγνησίου σε υδατοδιαλυτή σκόνη ELEM-MG
    Υγρό λίπασμα μαγνησίου με αμινοξέα AMINA-MAG

array(0) {
}